افزایش جمعیت مسکن پایین دست

خرید مسکن در جامعۀ امروز ایران خود یک چالش بزرگ به حساب میاید. وضعیت اقتصادی روز ایران آنچنان مطلوب نیست که شخص بتواند بر مبنای درآمد و پس‌انداز خود در کوتاه‌مدت صاحب خانه‌ شود و عموماً خانه‌‌دار شدن فرآیندی طولانی، دشوار، سنگین و برای بسیاری از اقشار ضعیف جامعه، آرزویی دست نیافتنی شده است. متاسفانه جمعیت مسکن پایین دست در کشور طی سال های اخیر سرعت رشد بسیار بالایی را تجربه کرده است.

بیشتر بخوانید: اگر از خرید ملک در سال گذشته جاماندید این پیشنهاد برای شماست

علل افزایش جمعیت مسکن پایین دست چیست؟

نتایج بررسی‌‌های به عمل آمده در ارتباط با دلایل افزایش تعداد جمعیت مسکن پایین دست در بافت‌های فرسوده شهری، حاشیه‌‌نشین‌‌های فقیر و سکونتگاه‌های غیررسمی نشان می‌دهد دست‌‌کم سه علت مهم در این زمینه موثر بوده است که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

نخستین دلیل، بی‌‌سیاستی در بخش مسکن میباشد. در نبود سیاست‌های موثر برای کاهش و مرتفع‌‌سازی فقر مسکن، جمعیت مسکن پایین دست در کشور روز به روز در حال افزایش است. سیاست‌هایی که می‌توانست ضمن مقابله با احتکار و انجماد ملکی، در اسرع وقت و سریع ترین‌ زمان ممکن، حجم قابل توجه واحدهای مسکونی منجمد و احتکار شده در بازار مسکن را به بازار تقاضا عرضه کند.

یکی از اهرم‌‌های موثر در این زمینه که می‌توانست از طریق افزایش عرضه، افزایش تقاضای موثر و همچنین ایجاد انگیزه در سازنده‌ها و سرمایه گذاران ساختمانی برای افزایش عرضه جدید مسکن، منجر به تعدیل قیمت، کاهش شکاف عرضه و تقاضا و در نتیجه کاهش دشواری دسترسی به مسکن مناسب برای خانوارها شود، برقراری اهرم‌‌های مالیاتی موثر، ضد‌احتکار و ضدسفته بازی ملکی به‌ویژه وضع و دریافت مالیات سالانه از املاک مسکونی بود که در همه سال‌های اخیر تاکنون از سوی سیاستگذار مسکن مورد غفلت قرار گرفت.

در واقع بی‌‌سیاستی در این حوزه، مسکن را روز به روز از دسترس متقاضیان مصرفی و خانوارهای فاقد مسکن دورتر کرده و فقر و جمعیت مسکن پایین دست را در این حوزه افزایش داده است.

بیشتر بخوانید: چالشهای اصلی سرمایه گذاری ملکی در کلانشهرها

دومین دلیل، به بی‌‌عملی سیاستگذار مسکن در بازار ملک به‌ویژه در بافت‌های فرسوده مربوط می‌شود. در حالی که مطابق قوانین موجود سالانه باید دست‌‌کم 100 هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده نوسازی شوند آمارها حاکی است در پنج سال گذشته تنها حدود 40 درصد از این برنامه محقق شده است.

در واقع بیش از نیمی از تکلیف تعیین شده در قانون برای این بخش محقق نشده است. بی‌‌سیاستی و بی‌‌عملی در بازار مسکن در واقع دو علتی هستند که از سوی سیاستگذار و از درون این بازار، فقر مسکن را تشدید کرده‌‌اند و وضعیت جمعیت مبتلا به فقر مسکن در کشور را در وضعیت بحرانی قرار داده است.

سومین دلیل، مربوط به مسائل کلان اقتصادی است که از بیرون بازارمسکن، به افزایش جمعیت مسکن پایین دست دامن زده است. در سال‌های اخیر نرخ رشد درآمد سرانه افراد و خانوارها به‌شدت کاهش یافته است.

در واقع سرعت رشد درآمد سرانه خانوارها به دلیل مسائل رخ داده در اقتصاد کلان کشور، در فاصله سال‌های 90 تا 99 به نصف رسید.

فقر مسکن به‌طور مستقیم بر کیفیت زندگی این خانوارها اثرگذار است به‌طوری‌‌که خانوارهایی که به مسکن مناسب و مقرون به صرفه دسترسی ندارند به دلیل فشار هزینه‌‌‌‌ای بالا ناشی از تامین مسکن در هزینه‌های ماهانه، از سایر هزینه‌های زندگی همچون بهداشت، خوراک یا تغییر سبک غذایی خانوارهای ایرانی و… می‌‌کاهند.

بیشتر بخوانید: رابطه قیمت مصالح ساختمانی با قیمت مسکن